Begin dit jaar oordeelde de oetsingscommissie Inkoop Hout (TPAC) dat het Maleisische certificatiesysteem MTCS voldoet aan de Nederlandse Inkoopcriteria voor hout. Tegen dit oordeel hebben vijf maatschappelijke organisaties een bezwaar ingediend.

Na zorgvuldige behandeling van het bezwaar heeft TPAC haar oordeel herzien en stelt vast dat MTCS niet voldoet aan de Nederlandse criteria. De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, heer Atsma zal besluiten of MTCS-gecertificeerd hout geaccepteerd wordt voor het Nederlands duurzaam inkoopbeleid.

TPAC constateert dat de Malaysian Timber Certification Council (MTCC) de afgelopen jaren enorme verbeteringen tot stand heeft gebracht in haar eigen organisatie en in de 4 miljoen hectare MTCS-bos. Voor een groot deel voldoet MTCS dan ook aan de Nederlandse Inkoopcriteria.

De belangrijkste reden om geen positief oordeel te geven is de te beperkte interpretatie van de rechten van de inheemse bevolking in de MTCS bossen. De bossen worden door de inheemse bevolking in Maleisië - de Orang Asli - al eeuwenlang gebruikt voor jagen en verzamelen en zijn een belangrijk onderdeel van hun cultuur en identiteit. Aan dit traditionele gebruik kunnen, zo oordeelt TPAC, rechten worden ontleend. Zoals het recht om toestemming te verlenen voor houtkap en eventueel compensatie daarvoor te ontvangen.

Uit informatie van de maatschappelijke organisaties en met name uit recente audit rapporten is gebleken dat deze rechten van de Orang Asli niet formeel worden erkend en maar gedeeltelijk gerespecteerd in MTCS bos. Omdat deze audit rapporten pas zeer kort geleden beschikbaar zijn gekomen, kon TPAC deze informatie pas in de bezwaarprocedure meewegen.

Een tweede zwak punt van MTCS betreft de omzetting van gecertificeerd natuurlijk bos in andere landgebruikvormen, zoals rubberplantages en infrastructuur. Deze zogenoemde conversie werd al eerder door TPAC aan de orde gesteld. MTCS biedt volgens TPAC in de huidige vorm niet voldoende bescherming tegen deze conversie. Voor effectieve bescherming is het nodig dat het bosgebied dat geconverteerd is, of waarvoor conversie gepland staat, buiten de gecertificeerde bosbeheereenheid wordt geplaatst. Daarnaast is een duidelijk vastgesteld maximum voor conversie nodig.

De aanleiding om MTCS opnieuw te toetsen, was een bezwaar dat Greenpeace, Milieudefensie, Wereld Natuur Fonds, ICCO en het Nederlands Centrum voor Inheemse Volkeren in april jl. indienden tegen het oordeel van de Toetsingscommissie over MTCS. TPAC bestudeerde het bezwaar zorgvuldig en heeft zowel de maatschappelijke organisaties als MTCC uitvoerig gehoord over de punten die in het bezwaar naar voren zijn gebracht. Ook organiseerde TPAC op 14 september jl. in Den Haag een openbare zitting om partijen te horen en de laatste vragen beantwoord te krijgen.