Milieu- en ontwikkelingsorganisaties reageren verontwaardigd op de verklaring van de Toetsingscommissie Inkoop Hout (TPAC) dat het Maleisische houtcertificeringssysteem voldoet aan Nederlandse duurzaamheidscriteria. In de toetsingsprocedure hebben diverse organisaties overtuigend bewijs aangeleverd dat er op wijst dat de bossen in Maleisië niet duurzaam worden beheerd.

Daarmee voldoet het Malaysian Timber Certification Scheme (MTCS) niet aan de Nederlandse Inkoopcriteria. In de MTCS bossen is sprake van kaalkap en sociale misstanden. TPAC heeft verzuimd dit behoorlijk te verifiëren in Maleisië.

Inheemse volken staan machteloos tegen illegale kaalkap van het regenwoud.

De Nederlandse overheid wil in 2010 al haar hout duurzaam inkopen. Daarvoor is een procedure opgetuigd voor de toetsing van bestaande certificeringssystemen. Die worden langs de Nederlandse meetlat van inkoopcriteria gelegd door TPAC. De acceptatie van MTCS is door de organisaties Greenpeace, ICCO, Milieudefensie, Nederlands Centrum voor Inheemse Volken (NCIV) en het Wereld Natuur Fonds met verbijstering ontvangen.

"TPAC gaat volledig het schip in door het Maleisische MTCS-hout als duurzaam te bestempelen", zegt Hilde Stroot van Greenpeace. "Kaalkap is in deze bossen aan de orde van de dag, met alle negatieve gevolgen van dien voor de biodiversiteit en voor de mensen die van deze bossen afhankelijk zijn."

TPAC liep tijdens de toetsing al snel tegen verschillende problemen aan waaronder de grootschalige ontbossing in MTCS gecertificeerde gebieden. TPAC acht MTCS hier echter niet voor verantwoordelijk en laat de beslissing over het al of niet accepteren van MTCS-hout nu over aan minister Huizinga van VROM. Los daarvan adviseert TPAC de minister om de ontbossing in Maleisië in internationaal overleg aan de orde te stellen.

Naast de ontbossing is er ook sprake van conflicten met inheemse volken in MTCS-bossen. De Nederlandse criteria schrijven voor dat de inheemse bevolking toestemming moet geven voor houtkap op hun grondgebied, maar in de praktijk weten de mensen die in de MTCS-bossen wonen vaak niet eens van de certificering af. Leo van der Vlist van het NCIV beschrijft de klachten die hij onlangs nog optekende: "Zij zien hun bos verdwijnen of mogen hun eigen bos niet meer betreden, terwijl ze er voor hun bestaan van afhankelijk zijn. Dat TPAC het MTCS-systeem nu duurzaam noemt is onbegrijpelijk."

Omdat TPAC nauwelijks enig onderzoek heeft gedaan naar de praktijk van MTCS in de bossen van Maleisië komen de milieu- en ontwikkelingsorganisaties deze maand met een eigen aanvullend onderzoeksrapport. De organisaties hebben minister Huizinga deze week verzocht haar besluit over MTCS aan te houden tot zij kennis heeft kunnen nemen van dit rapport.