De Asian Development Bank komt in 2006 met een nieuwe Aziatische 'eenheidsmunt'. Het is een rekeneenheid, waarin dertien Aziatische munten zijn opgenomen. Deze nieuwe, virtuele munt zou een eerste stap kunnen zijn naar een Aziatische muntunie. Maar Nederlandse deskundigen denken dat een dergelijke unie nog ver weg is.

De Aziatische eenheidsmunt krijgt een wisselkoers tegenover de dollar en de euro die dagelijks op de website van de Asian Development Bank is te zien. De munt is Asian Currency Union, of ACU, gedoopt, een naam waarmee wordt gerefereerd aan de ECU (European Currency Union) die ooit is voorafgegaan aan de euro.

Ook de ECU was een rekeneenheid - het gewogen gemiddelde van een aantal Europese munten zoals de gulden en de D-mark.

De ACU wordt een gewogen 'mandje' van de waarden die de munteenheden in China, Japan, Zuid-Korea en de tien samenwerkende Asean-landen hebben.

Bij de ACU wordt de waarde van iedere individuele munt gewogen aan de hand van het bruto nationaal product en de handelsactiviteiten van het land. De Chinese, Japanse en Zuidkoreaanse munteenheden zullen daarom een veel groter gewicht krijgen dan die van de Zuidoost-Aziatische landen die samen in ASEAN zijn verenigd. Dit zijn Thailand, Maleisië, Indonesië, Singapore, Vietnam, de Filippijnen, Myanmar, Cambodja, Laos en Brunei. Eventueel worden ook Hong Kong en Taiwan in het project opgenomen.

De Asian Development Bank beoogt een vergaande economische integratie in de regio. Voordat een gemeenschappelijke valuta echt levensvatbaar is, moeten de financiële systemen en het financieel beleid meer naar elkaar toegroeien. De invoering van de virtuele ACU dient als stimulans dit proces verder vorm te geven, aldus de bank.

In Azië wordt al jaren gesproken over een gemeenschappelijke munt. De financiële crisis in 1997, de zogenoemde Azië-crisis, heeft de discussie intensiever gemaakt en heeft al tot concrete stappen geleid. Zo hebben Japan en Zuid-Korea een overeenkomst gesloten elkaar te helpen, mocht één van de munten zwaar onder druk komen te staan. Hetzelfde geldt voor Zuid-Korea en Thailand.

De Asian Development Bank vindt dat de tijd rijp is om het proces naar financiële integratie meer snelheid te geven. De economische afhankelijkheid tussen de landen in de regio wordt hoe langer hoe groter.

De succesvolste muntunie is zonder twijfel de Amerikaanse met zijn dollar. Deze is wereldwijd geaccepteerd en het vaakst gebruikt als reservemunt. De Amerikaanse economie is immens en zeer geïntegreerd, wat een stevige basis legt onder deze munt.

De euro neemt ook al een belangrijke positie in, maar de Europese muntunie verkeert nog veel meer in een experimenteel stadium. Twaalf landen hebben hun rente-instrument ingeleverd, maar moeten economisch en politiek veel verder integreren om de euro de status van de dollar te kunnen geven.

Of Azië zijn eigen muntunie kan realiseren, is een volstrekt open vraag. Hoogleraar internationale economische betrekkingen Jager (Universiteit van Amsterdam) vindt het idee van de Asian Development Bank heel voorbarig. "Vergeleken met Europa is de onderlinge handel tussen die Aziatische landen veel minder ver ontwikkeld, de goederenmarkten zijn veel minder ver geïntegreerd", meent Jager.

Jan Klaver, econoom bij werkgeversclub VNO/NCW, denkt dat de economische afstemming die nodig is voor een muntunie in Azië moeilijk is. "Het gaat om hele sterke economieën, zoals de Japanse, en hele zwakke. Ik zie die niet snel tot een gezamenlijke coördinatie komen."

Stefaan Blondeel, werkzaam bij de China desk van Fortis Bank, verwacht dat China eerst nog lang bezig is grote interne problemen op te lossen, voordat het toe is aan een muntunie. "En dan nog: de Chinezen en de Japanners zouden heel veel gevoeligheden moeten overwinnen om samen in een muntunie te stappen."