Premier Mahathir Mohamad van Maleisië (73) weerstond gisteren de grootste politieke bedreiging uit zijn achttienjarige bewind: Zijn Barisa Nasional (BN) haalde maandag bij verkiezingen 148 van de 193 zetels, een overtuigende tweederde meerderheid. Maar toch is de oppositie versterkt en bovendien betwijfelt zij in een protest de geldigheid van de verkiezingen.

De overwinning van Mahathir kan niet verhullen dat zijn eigen Unmo-partij in het BN-blok, dat uit veertien partijen bestaat, sterk inleverde ten gunste van de grootste oppositiepartij, de fundamentalistisch islamitische Pas.

Was de rol van Pas bij de vorige verkiezingen in 1995 marginaal, nu klom de partij van acht naar 27 zetels. De oppositiepartijen haalden samen 45 zetels. Zij hebben zich in het Alternatieve Front (BA) verenigd, als reactie op het schandaal rond vice-premier Anwar Ibrahim, die vorig jaar tot zes jaar cel werd veroordeeld wegens corruptie. Tegen hem loopt nog een controversieel proces wegens sodomie.

In de statenvergadering (niet het centrale parlement, maar een afvaardiging uit de regio's) klom de oppositie naar 114 zetels, ruim een kwart van de 394. Zowel de regeringspartij Unmo als de islamitische Pas hebben hun grootste aanhang traditioneel onder de moslimbevolking op het schiereiland Maleisië, dat zestig procent van het land uitmaakt. Daar gingen veel Unmo-stemmen verloren. Vooral de bittere nasmaak van de Anwar-affaire dreef veel Maleisiërs in de armen van de oppositiepartij. Maar de Pas heeft ook gewonnen op haar fundamentalistisch islamitische programma. Dat dwingt Unmo tot het bijstellen van haar beleid.

De Unmo haalde veel stemmen bij de etnisch Chinese bevolking. Die keerde zich massaal af van de etnisch-Chinese oppositiepartij Dap, die zich met de Pas had verenigd in de BA. De oude Dap-aanhang koos voor stabiliteit. Mahathir had de etnische Chinezen gewaarschuwd voor verlies van privileges als de oppositie aan de macht zou komen.

De premier schreef enkele maanden geleden vervroegde verkiezingen uit in de euforie van het economisch herstel. Daarmee verhinderde hij dat ruim een een half miljoen jongeren hun stem konden uitbrengen. Hadden de verkiezingen, zoals gepland, in 2000 plaatsgevonden, dan had het jonge electoraat zwaarder meegewogen. Vooral jongeren hebben weinig op met het paternalistische bestuur van Mahathir.

Winst was er ook voor Wan Aziza Wan Ismail, de vrouw van de veroordeelde vice-premier Anwar. Zij werd gekozen op de zetel van haar man, die in de gevangenis zit. Maar haar nieuw opgerichte Nationale Partij voor Rechtvaardigheid veroverde maar vijf zetels.