Vorig jaar kwam een einde aan een periode van ongekend hoge economische groei in Maleisië. Daarmee kwamen ook de politieke verschillen naar buiten, met het ontslag van Anwar Ibrahim als voorlopig hoogtepunt.

Enkele gegevens over Maleisië; Maleisië ligt in Zuidoost-Azië, met een deel op het schiereiland dat wordt omsloten door de Zuid-Chinese zee en de straat van Malakka. Een deel van het land ligt op Borneo, circa 1 200 ten oosten van het vasteland. Buurlanden zijn Indonesië in het zuiden en Thailand in het noorden. De oppervlakte is 328.550 vierkante kilometer.

Het land telt ruim 22 miljoen inwoners, waarvan 55 procent Maleisiërs. Verder zijn de Chinezen (30 procent) en de Indiërs (10 procent) omvangrijke minderheden. De inheemse volkeren op Borneo vormen 5 procent. Net als elders in Zuidoost-Azië is een relatief groot deel van de rijke elite Chinees, met jaloezie van de 'autochtonen' tot gevolg.

Maleisië bestaat sinds 1963, toen Singapore, de onafhankelijke federatie Malaya en de Engelse koloniale provincies Sarawak en Sabah (op Borneo) werden samengevoegd. Twee jaar later stapte Singapore uit de federatie.

In de jaren zeventig wordt het land regelmatig geteisterd door rellen, die zich richtten tegen de Chinezen. In het arme Maleisië vielen zij op door hun dominante positie in handel en industrie en hun relatieve rijkdom. Van 1976 tot en met 1978 kende het land een communistische guerrillastrijd, met een serie van aanslagen. De strijd kwam in 1989 officieel ten einde met de tekening van een vredesverdrag.

Mahathir Mohamad, de huidige premier en leider van de Umno-coalitie, kwam in 1981 aan de macht als premier. Met positieve discriminatie wist hij de economisch achtergebleven Maleisiërs hun gevoel voor eigenwaarde terug te geven. Mahathir steunde de islam, zonder in fundamentalisme te vervallen.

De kritiek op de geldverslindende megaprojecten van de premier groeide de afgelopen jaren. Ook zijn inperking van de persvrijheid stuitte op weerstand. Maar er was ook respect voor de manier waarop hij zijn land op de internationale landkaart had weten te zetten en in Maleisië een enorme economische opgang heeft bewerkstelligd.

Eén van Mahathirs felste critici is vice-premier Anwar Ibrahim, die gold als de aangewezen opvolger van de premier. Zij verschillen hemelsbreed van mening over de aanpak van de crisis. Anwar Ibrahim staat samenwerking met het Internationaal monetair fonds (IMF) voor, Mahathir Mohamad vindt dat het land zijn eigen weg moet zoeken zonder de bemoeienis van het westen.

De premier heeft nu kennelijk genoeg van Anwars opvattingen, en heeft besloten zijn 'kroonprins' af te zetten. Dat gaat niet zachtzinnig: Anwar zit vast en er is plots een waslijst met aanklachten.

Het Maleis is de officiële taal, maar het Engels is wijdverbreid, net als het Chinees.

Maleisië is een constitutionele monarchie. De opvolging is op een unieke manier geregeld; negen sultans rouleren elke vijf jaar voor de hoogste post. De functie is grotendeels ceremonieel en de macht van de koning is beperkt. De huidige vorst, de 71-jarige Tuanku Jaafar Abdul Rahman, zit sinds vier jaar op de troon.

Het parlement kent een 70 leden tellende Senaat en een lagerhuis met 192 zetels. In het parlement hebben achttien partijen zitting. Veertien daarvan zijn verenigd in het Nationale Front Umno, die in het parlement een riante meerderheid heeft van 162 zetels.

Van 1988 tot en met 1996 kende het land economische voorspoed, met een groeipercentage van gemiddeld negen procent per jaar. Daarmee was Maleisië na China de snelst groeiende economie in Azië. De nieuwe rijkdom van de overheid ging echter ook naar megalomane projecten, zoals de nieuwe hoofdstad Putrajaya die verrijst ten zuiden van de huidige, Kuala Lumpur. Die nieuwe stad werd onderdeel van de zogeheten Multi-media Supercorridor die een centrum van de hightech-industrie moest worden, een soort Silicon Valley.

Vorig jaar stortte de economie als een kaartenhuis in elkaar, toen de ringgit in één week met veertig procent in waarde verminderde. Door de neergang zijn enkele ambitieuze projecten op de lange baan geschoven, zoals de bouw van een stuwdam in de regenwouden van de provincie Sarawak en een nieuwe luchthaven.

Het belangrijkste Maleisische exportproduct is palmolie, gevolgd door rubber, waarin het land als grootste producent vorig jaar wel is voorbijgestreefd door Indonesië en Thailand. Andere belangrijke landbouwproducten zijn cacao, peper, kokosnoten, thee en ananas. De industrie wordt grotendeels beheerst door de delving en verwerking van tin, hout en halffabrikaten.