Fuad Rahman, een zakenman in Kuala Lumpur, weet niet wat hij erger moet vinden: het dikke grijze waas dat over de Maleisische hoofdstad hangt of de paniek op de financiële markten. Maar één ding is zeker: dit wordt een rampjaar.

Rahmans bescheiden familiebedrijf handelt in landbouwprodukten, die snel schaarser worden door het over de regio hangende rookgordijn. "Elke dag komt er slecht nieuws van het platteland. Vandaag over de bijen in het zuiden, die hun korven nauwelijks uitkomen en geen honing meer maken."

Elke ochtend raadpleegt Rahman koortsachtig twee rubrieken in zijn krant: de aandelenkoersen en de luchtvervuilingsindex. Met beide gaat het niet goed. "Was ik net over de verliezen op de beurs heen, krijgen we die bosbranden in Indonesië", zegt hij, voordat hij zijn witte mondkapje weer op zijn plaats schuift.

In de mengeling van rook, fabrieksuitstoot en uitlaatgassen die het land bedekt, zijn de Maleisiërs snel vertrouwd geraakt met de metingen van de luchtkwaliteit: tot 100 punten is de toestand oké, tot 300 ongezond en boven 500 gevaarlijk. Kuching, de hoofdstad van de deelstaat Sarawak op Borneo, haalde dinsdag een afschrikwekkende 839 punten. In Kuala Lumpur schommelt de index rond de 200.

De regering kampt met een geloofwaardigheidsprobleem. "De toestand is natuurlijk veel erger, maar dat durven de autoriteiten niet te zeggen. En dat is maar goed ook, anders zouden we allemaal in paniek raken", schreef een Chineestalige krant gisteren. De stedelingen hebben meer vertrouwen in hun eigen 'Petronastorens-test'. Van deze twee wolkenkrabbers, de hoogste ter wereld, was gisteren alleen de onderkant schimmig zichtbaar.

De torens worden mogelijk symbolisch voor Maleisië's overmoed. De buitenkant is dit jaar voltooid, maar de inrichting verloopt uiterst traag. Hishamuddin Rais weet waarom: "Het feest is voorbij." Rais is voorzitter van de milieugroep Kubur, dat in het Maleis 'kerkhof' betekent, maar tevens afkorting is van Frisse Lucht voor Gewone Mensen. Hij denkt dat de regering jaren boven haar stand heeft geleefd.

"We staan aan de vooravond van een nationale ramp van ongekende omvang", voorspelt hij. Rais, in het dagelijkse leven filmmaker, schetst een doemscenario. De regering heeft alleen aandacht voor de financiële problemen en beseft niet dat het een met het ander te maken heeft. "Iedereen dacht dat de bomen tot in de hemel groeiden."

Maar Maleisië is ruw uit die droom ontwaakt. In februari kwam de eerste economische tegenslag: malaise op de beurs. Vervolgens stortte de ringgit in - de Maleisische munt werd meegesleurd door de kelderende Thaise baht.

Met het dikker worden van de smog groeide de onzekerheid. De geruchten over de solvabiliteit van banken, leidden woensdag tot paniek over de grootste financieringsmaatschappij, MBf. Spaarders bestormden enkele MBf-filialen in Kuala Lumpur toen uitlekte dat de directeur in Europa was voor een medische behandeling.

De stemming van wantrouwen en pessisme wordt versterkt door het gebrek aan daadkracht van de overheid.

Terwijl ministers strijd leverden met de internationale financiers, brachten Maleisische bedrijven zelf hun tegoeden naar het buitenland.

Terwijl de regering waarschuwde voor de bosbranden, gingen de eigen houtkapbedrijven rustig door met het platbranden van stukken grond. Negen directeuren moesten pas gisteren een boekje opendoen over de wijze waarop zij met hun concessies in Sumatra en Borneo omsprongen.

Met veel klaroengeschal zijn de afgelopen dagen de eersten van tweeduizend brandweerlieden de Straat van Malakka overgevaren om Indonesische collega's bij te staan. Maar enkele Chineestalige kranten vroegen zich bitter af waarom het twee maanden had moeten duren voor het zover kwam.

Met het oog op de smog is nu besloten het wegverkeer via carpoolen met eenderde te verminderen. De bevolking is geadviseerd binnen te blijven.

Over andere acties wordt nog gedelibereerd. De experimenten om met militaire vliegtuigen regen-opwekkende chemicaliën af te werpen, hadden als enige gevolg dat het wolkendek nog lager kwam te hangen. De regering studeert nu op een plan om vanaf Kuala Lumpurs talrijke wolkenkrabbers met een watergordijn roet en andere vaste deeltjes uit de lucht te halen.

De gezondheidsdienst van Kuala Lumpur meldde gisteren een stijging met 50 procent van het aantal mensen met ademhalingsproblemen. De enigen die profijt trekken van de smog zijn de verkopers van mondkapjes. Hoewel artsen waarschuwen dat ze nauwelijks helpen tegen het inademen van giftige stoffen, gaan ze bij tienduizenden over de toonbank.