- 1993/05/07 Houthandelaar: Maleisie kapt minder rap

Kappen, kappen, kappen. Maleisië heeft de naam dat het zich in rap tempo van zijn tropisch bos ontdoet. Westerse regeringen en actiegroepen die protest laten horen, kunnen steevast rekenen op een grote mond van de Maleisische autoriteiten. Toch is Maleisië niet ongevoelig voor westerse druk.

Dat beweert K. Kuperus, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen en directeur van Jongeneel BV, een bedrijf dat onder meer handelt in tropisch hardhout. Harde bewijzen heeft hij niet: wel aanwijzingen dat Maleisië bezig is de houtkap te beperken.

De waarnemingen van Kuperus komen op een belangrijk moment. Binnenkort komt de Internationale Tropisch Hout Organisatie (Itho) in Kuala Lumpur bijeen om te praten over milieuvriendelijke kapmethoden, een heikel onderwerp in de wereld van het hout. In Nederland is Greenpeace bezig met een actie tegen de import van tropisch hardhout. Onder het motto 'stop import van fout hout' vraagt Greenpeace om een wet die de invoer van niet-duurzaam geproduceerd tropisch hout verbiedt.

"Wat ongenuanceerd" , betitelt Kuperus de actie. "Greenpeace bepleit een wet. Maar ze kunnen weten dat die er niet komt. De EG staat import belemmerende wetten niet toe. Wij weten dat omdat we er zelf voor gepleit hebben. Wetten die de handel reguleren, zijn beter dan vrijwillige afspraken. Als je afspreekt om de invoer vrijwillig te beperken, heb je altijd bedrijven die zich daar niet aan houden. Bovendien houdt zo'n afspraak de import via andere westerse landen niet tegen."

De actie is ook eenzijdig, vindt Kuperus. "Greenpeace praat over Maleisië. Je kan beter met Maleisië praten. Dat doen wij ook. Bovendien lijkt het net alsof er in Maleisië niets gebeurd. Dat is niet zo."

Kuperus' opmerkingen zijn enigszins verrassend. In de aanloop naar de grote VN-milieuconferentie (Unced) in Rio de Janeiro speelden de Maleisiërs een opvallende rol. In weinig parlementaire bewoordingen lieten zij weten dat ze absoluut niet gediend waren van westerse bemoeienis met hun bossen. In Rio zelf bleven de Maleisiërs fulmineren tegen, wat zij zien als, het koeioneren door het westen.

Ook Nederland heeft te maken gehad met Maleisische woede. De regering streeft ernaar van 1995 afalleen tropisch hout te importeren dat op duurzame wijze is gekapt. De Itho streeft hetzelfde na, maar dan pas in 2000. Hemel en aarde hebben de Maleisiërs bewogen om Nederland van zijn standpunt af te brengen.

Al haast legendarisch is een ander verhaal. Vorig jaar stelde een ambtenaar van het ministerie van landbouw namens Nederland op een belangrijke conferentie in Kyoto voor om de invoer van twee tropische houtsoorten te verbieden. Toen de conferentie begonnen was, toog een ambtenaar van Economische zaken naar Kyoto om dit standpunt, jawel, in te trekken. Naast interne onmin (Landbouw en Economische zaken waren het oneens) speelde op de achtergrond Maleisische druk een rol. Het dreigde eventuele beperkende maatregelen aan te vechten bij de GATT.

Is dat felle Maleisië nu bereid om water bij de wijn te doen? Kuperus schetst de belangen van het Zuidaziatische land: "Maleisië is vatbaar voor westerse druk, al geeft het dat niet toe. Tropisch hardhout ligt gevoelig in het westen. Zelfs in Japan ('s werelds grootste importeur, red.) is het niet geheel onomstreden meer. Maleisië weet dat natuurlijk. Het heeft er ook belang bij om wat in te schikken. Zij vinden de aandacht voor tropisch hout erg eenzijdig. Wie bos wil sparen moet ook praten over de Zweedse en Canadese wouden, vinden zij. Om dat soort onderwerpen op de internationale agenda te krijgen moeten ze zelf ook wat inleveren."

Kuperus vervolgt: "De Maleisische regering weet zeer goed dat het niet door kan gaan met rucksichtlos kappen. Daarnaast kan Maleisië ook minder kappen, omdat het minder afhankelijk wordt van de houtexport. Het land kent een enorme economische groei."

Maar wat ondernemen de Maleisiërs? In een recent persbericht van een Nederlands public-relationsbureau dat werkt voor het Malaysian Timber Industry Development Council stond onlangs dat het land "rigoureuze maatregelen" neemt.

Kuperus: "De straffen voor illegaal kappen zijn sterk verhoogd. Een wet die illegaal kappen sinds 1984 verbiedt is danig aangescherpt. Dat treft vooral degenen die een concessie hebben gekregen voor houtkap, maar meer kappen dan was toegestaan. Controleurs kunnen zelfs een premie krijgen, als ze fraudeurs pakken. Daarnaast krijgt de centrale regering steeds meer greep op de deelstaten, bijvoorbeeld op Borneo in Sabah en Sarawak. In het verleden kon het centraal gezag daar weinig uitrichten."

Dat klinkt weinig rigoureus. Elke regering heeft immers belang bij de aanpak van fraude. Kuperus vervolgt: "Al voor de conferentie in Rio heeft Maleisië toegezegd dat zij minder gaat kappen. Het gaat dan echt om structurele hoeveelheden. Het land heeft bovendien een heffing op de export van hout ingesteld. De opbrengst, in elk geval een deel daarvan, wordt besteed aan herbebossing. Bovendien zijn er studies naar sociale projecten, waarbij gekapte arealen opnieuw worden beplant."

Dat Maleisië heeft beloofd om minder te kappen wordt bevestigd door mensen die zich in Nederland met tropisch hardhout bezighouden. Hamvraag is natuurlijk of Maleisie die toezeggingen waarmaakt. Herman Verhagen (Milieudefensie) en Hans Obdeyn, de man van Economische zaken die vorig jaar zo'n opvallende rol speelde bij de onderhandelingen in Kyoto, weten dat niet. "De komende Itho-conferentie kan dat uitwijzen" , zegt Obdeyn.

Maar Kuperus heeft sterk de indruk dat de maatregelen al werken. "Er is minder aanbod. Sinds november zijn de prijzen met zestig procent gestegen. Toegegeven, de markt voor tropisch hardhout is grillig. Stevige prijsschommelingen komen vaak voor. Maar zo'n stijging als nu, dat is heel uitzonderlijk."

Hogere prijzen voor hout: het komt Maleisië niet slecht uit. De organisaties die zich verzetten tegen import van hout ook niet, want die vinden al jarenlang dat de prijzen te laag liggen: zij hopen dat de hogere prijs op termijn de vraag naar het tropische produkt indamt. En Kuperus? Ook zijn bedrijf heeft, verzekert hij vooralsnog weinig last van de hogere prijzen. Zijn klanten weten hem nog goed te vinden.
-

Recente nieuwsberichten:

•  2016/01/14 Zoekoperatie naar MH370 stuit op scheepswrak 19e eeuw
•  2016/01/13 Voor het eerst overleg religieuze leiders in Maleisië
•  2016/01/13 Discussie over borstvoeding bereikt ook Maleisië
•  2016/01/08 Verwanten vermiste MH370 passagiers: Ze leven nog!
•  2016/01/06 Malaysia Airlines vliegt zonder bagage wegens tegenwind
•  2016/01/05 Koenders wil snel besluit over vervolging MH17-verdachten
•  2016/01/04 Zo'n twintig Russen weten wie BUK-raket op MH17 afschoot
•  2016/01/01 Maleisië: Israëlische zeilers bestaan niet op WK jeugd
•  2015/12/25 Circuit van Sepang dicht voor groot onderhoud
•  2015/12/24 Sultan van Brunei verbiedt Kerstmis
•  2015/12/24 Maleisië: ex-baas zedenpolitie de cel in om verkrachting

•  Eerder gepubliceerde berichten uit 1993
•  Links naar het nieuwsarchief