De 'haze' in Maleisië
•
De oorsprong van de 'haze'
•
De reden
•
Een kort overzicht 1997-2007
•
De gevolgen
•
De API/PSI waarden
•
Het waarom van deze pagina
•
De uiteindelijke oplossing
De oorsprong van de 'haze' | |
Tussen twee regenseizoenen door kan men kennis maken met de beruchte haze, een giftige witte rookwolk afkomstig van
bosbranden op de eilanden van Sumatra (Indonesië) en West-Borneo. Sinds jaren breken er 'spontane' bosbranden uit in
Indonesië die vooral Maleisië en Singapore maar ook in Thailand en de Filippijnen in een dikke smog hullen. De haze, die
eerst nog de enkele tientallen kilometers brede Straat van Malacca moet oversteken, kan op plaatsen als Pinang en Malacca
de zichtbaarheid doen dalen tot 200 meter en minder. Hoewel de westkust van Maleisië het zwaarst getroffen wordt kan men
de haze over vrijwel geheel Maleisië terugvinden.
|
Brandende turfmoerassen van Kalimantan, Borneo 06/2003 De ondergrondse branden kunnen jaren aanslepen |
De reden | |
In Sumatra maken bosbranden sedert jaren deel uit van gecontroleerde acties. Het werd pas een internationaal probleem toen
de branden van 1997 uit de hand liepen. De branden hadden geweldige gevolgen voor mens en milieu. Omdat men de middelen en
mankracht niet had hing er maandenlang een verstikkende smog over Zuidoost-Azië. Destijds weet men het probleem aan de hete
zomer en het El Nino effect. Later werden blikseminslagen als reden opgeven. Ondertussen is het een publiek geheim dat de
werkelijke reden uit de hand gelopen landwinning is. Grote stukken bos werden en worden platgebrand om plaats te ruimen
voor vruchtbare landbouwgrond of bouwprojecten. Het is ook de snelste manier om oude palmolie plantages te verwijderen. Het
probleem hier is dat niet de bomen zelf maar de dikke bodem turf, afgevallen bladeren en dergelijke meer, ondergronds
begint te branden en een dikke witte giftige rookwolk veroorzaakt. Deze ondergrondse branden kunnen maanden en zelfs jaren
doorsmeulen om bij het eerstvolgende droogseizoen nieuwe branden te veroorzaken. Over de gehele wereld zijn er zelfs enkele
turfbranden bekend die over perioden van enkele honderden jaren hebben gebrand.
|
|
Brand in Sumatra, 2000 (Foto: BBC News) |
Brand in Sumatra, 2000 (Foto: BBC News) |
Een kort overzicht 1997-2007 | |
De haze van 1997 was van die aard dat er in Maleisië zelfs vluchten werden geanuleerd. Men verloor destijds miljarden
dollars aan inkomsten van het toerisme. In Sarawak, een van de grote toeristische trekpleisters van Maleisië, werd zelfs
voor negen dagen de noodtoestand afgekondigd. Scholen, bedrijven en kantoren bleven dicht. Azman Abidin, een van de
professors bij de University of Malaysia wist het volgende te melden
"het komt erop neer dat iedereen, man, vrouw of
kind ongeveer 2.5 sigaretten per dag inademen"
.
"Zolang het brand zullen we de haze zien, het hangt allemaal
af vanuit welke richting de wind komt"
aldus Azman Abidin. Het was dan ook geen verassing toen de minister van
Onderwijs onderzoekers en academici verbood om te spreken over de schadelijke gevolgen van de rooksluiers die de regio
teisterden. Volgens de minister zijn alle uitspraken over de gevolgen op lange termijn niet meer dan speculatie,
"Het geeft een verkeerd beeld van Maleisië en houdt toeristen weg"
, aldus de minister.
|
Hallucinante beelden in Kuala Lumpur 1997 (Foto: AP - Associated Press) |
In 1998, 5 maanden na de eerste grote branden werden er weer honderden brandhaarden gemeld. Ook Brunei heeft deze keer last
van de haze al zij het in combinatie met een eigen brand. De zichtbaarheid werd er verminderd tot 150 meter en op enkele
plaatsen zelfs 20 meter. Scholen bleven dicht en de Amerikaanse ambassade stuurde zijn personeel op verlof, expats
verlieten massaal het land en de moslim gemeenschappen hielden extra gebeden op woensdag met de vraag om regen.
Een jaar later, in 1999, telde men op een satellietfoto tussen 200 en 300 'hotspots' (brandhaarden). De luchtkwaliteit was
zodanig gedaald dat de Maleisische regering opnieuw besloot om niet langer informatie vrij te geven over de luchtvervuiling
(waaronder de API, Air Pollutant Index, waarden), straffer nog, men probeerde de buitenlandse media wijs te maken dat een
"verminderde zichtbaarheid" normaal is tijdens het droogseizoen, dat gewoonlijk aanhoud tot september. De
minister van milieu beschuldigde zelfs de buitenlandse media ervan de term luchtvervuiling te misbruiken om toeristen weg
te jagen. Uiteraard waren deze beschuldigingen volledig onterecht.
|
|
Haze in Penang, juli 2001 (Foto: BBC News) |
Haze in Kuala Lumpur, juni 2004 (Foto: BBC News) |
In 2000 telde men op 1 maart 90 hotspots, een dag later waren dat er 296. Volgens de regering van Sumatra was het in geen
geval zo erg als in 1997 omdat het minder droog was, maar moest het aantal hotspots nog toenemen zou Singapore een lichte
vorm van haze kunnen ervaren.
De branden van 2001 zorgden voor meer overlast, en de Maleisische regering adviseerde de inwoners van de staat Selangor om
zoveel mogelijk binnenshuis te blijven met ramen en deuren dicht. Veel scholen staakten alle openlucht activiteiten of
hielden hun deuren gesloten. Ook in Maleisië zelf waren brandhaarden aanwezig die hun deel bijdroegen aan de haze wat de
regering deed besluiten om open verbrandingen voor drie maanden te verbieden.
|
|
De haze in Kuala Lumpur (Foto: BBC News) |
Kuala Lumpur 2001 (Foto: BBC News) |
Juni 2004, Maleisië geniet de ergste haze sinds de branden van 1997-1998. Volgens sommigen zou het nog erger kunnen worden,
de rook van de meer dan 300 branden wordt immers niet direct door wind naar het schiereiland gebracht. De enigste hoop op
verbetering is het draaien van de wind, wat onwaarschijnlijk is, of het vallen van een regelmatige regenbui. Zoals altijd
past de Maleisische regering de 'struisvogelpolitiek' toe, men negeert de problemen zolang totdat ze vanzelf verdwijnen.
Op deze manier probeert de Maleisische regering de, vooral toeristische, schade te beperken door officieel te melden dat er
geen vuiltje aan de lucht is. De oppositie protesteert en vraagt de regering om zich te bekommeren met de welvaart van het
volk in plaats van het toerisme. Opnieuw geeft men niet langer informatie vrij over de luchtkwaliteit (API) die volgens
sommigen "van geen belang"
zou zijn voor toeristen.
Ook in augustus genoot men van een terugkerende haze vanwege het uitblijven van regen. Het probleem beperkt zich overigens
niet enkel tot de droge zomermaanden maar is doorlopend aanwezig en wordt telkens zichtbaar wanneer er enkele dagen geen
regen valt. Midden oktober bereikte de haze weer een nieuw hoogtepunt, de zichtbaarheid in Kuala Lumpur was minder dan 5 km,
in Kuching minder dan 3 km, en in delen van Pahang en Johor minder dan 1.4km... een gevolg van ongeveer 1000 hotspots in
Sumatra en Kalimantan.
|
Kuala Lumpur 15/08/2004, de zichtbaarheid bedroeg minder dan 5 km (Foto: Reuters) |
De eerste zes maanden van 2005 verliepen zonder noemenswaardige luchtvervuiling ondanks een uitzonderlijk vroeg en warm
droogseizoen. De eerste en vermelding betreft het eiland Penang, waar men op 26 juli een gevoelige vermindering van
zichtbaarheid en luchtkwaliteit waarnam. Tussen 1 en 6 augustus lagen grote delen van het land opnieuw onder het
traditionele rooktapijt. Opnieuw stonden delen van Sumatra en Borneo in brand, maar veel van de rook kwam uit Cyberjaya dat
net naast de administratieve hoofdstad Putrajaya en op enkele tientallen kilometers van Kuala Lumpur gelegen is.
Deze branden zouden slechts de voorbode zijn van wat zich een week later zou afspelen. Na een korte adempauze werd Maleisië
gedurende een week getrakteerd op de ergste luchtvervuiling in zijn geschiedenis. API waarden schoten ver voorbij de 400,
de lucht was zo verstikkend dat zelfs het bladgroen van bomen en planten spontaan afstierf... voor de eerste, en wellicht
niet de laatste keer, was het herfst in Maleisië. September kende regenval, enkele pieken werden er gemeten tussen 11 en 13
september.
Beelden uit 2005:
2005/08/05 The Star - Haze report (709KB)
2005/08/10 BBC - Malaysia health warning over haze (571KB)
2005/08/11 BBC - Malaysia smog triggers pollution alert (379KB)
2005/08/11 AP - Malaysia haze prompts state of emergency (753KB)
2005/08/11 The Star - Haze report (1.55MB)
2005/08/12 BBC - Malaysia haze triggers emergency (598KB)
2005/08/13 BBC - Smog causes crisis in Malaysia (357KB)
2005/08/13 BBC - Indonesia battles Sumatra forest fires (460KB)
|
01/08/2005, rookontwikkeling van branden uit Cyberjaya (Foto: Maleisie.be) |
2006 begint zowaar met een valse start. De laatste week van januari was het reeds zover, het regenseizoen was nog niet goed
afgelopen en amper een week later kon men al genieten van verminderd zicht en een irritante brandlucht. In juni steekt de
haze opnieuw de kop op en beperkt het zicht op sommige plaatsen tot minder dan 3km. Augustus en september verlopen met matig
zich, men kan meestal geen fotos maken zonder een waas van de rook. Begin oktober en men slaat alarm in Indonesië, de
toestand wordt er als 'gevaarlijk' bestempeld en vanwege rook en zelfs as in de lucht worden de mondmaskers weer
bovengehaald. Ook in Singapore en Maleisië geniet men van een ongezonde brandlucht.
Meer nieuws op onze nieuwspaginas: Nieuws.maleisie.be
|
De zon komt op boven 'hazy' Kuala Lumpur 15/08/2006 (Foto: AP / Andy Wong) |
De gevolgen | |
De schade die door de branden worden veroorzaakt zijn niet enkel financieel. Grote delen van de bevolking van Sumatra,
Maleisië, Singapore en Brunei hebben te lijden onder de giftige smog. Er werden in 1997 (officieel) 15.000 mensen opgenomen
voor behandeling van haze-gerelateerde aandoeningen. Ongetwijfeld hebben enkele van de mensen met allergieën, astma en
andere longaandoeningen aan het kortste eind getrokken. Niet alleen de haze zelf maar ook de slechte zichtbaarheid die
ermee gepaard gaat heeft mogelijk tot vermijdbare rampen geleid. Zo sluit men niet uit dat de haze van 97 mee de oorzaak
zou kunnen zijn van de crash van een vliegtuig in Sumatra op 26 september 1997, waarbij 234 personen om het leven kwamen.
Men wijst de haze ook aan als schuldige voor een reeks fatale aanvaringen in de Straat van Malacca.
Voor de dierenwereld zijn de verwoestingen in sommige gebieden zo dramatisch dat kleine dieren en de jongen van vele dieren
en de kleinere dieren, vogels, amfibieën en insecten in de brand blijven en de resterende dieren die konden vluchten elders
op zoek moeten naar voedsel. Zo zoeken apen hun toevlucht in het leggen van hinderlagen voor de lokale bevolking en
toeristen om voedsel te stelen. Zonder twijfel zijn ook vele plantensoorten, gekende en ongekende, verloren gegaan.
Wellicht is een groot deel van de schade aan fauna en flora permanent.
Zoals vaker met slecht nieuws in deze regio, en dan vooral in Maleisië, wordt hierover zelden of nooit informatie
vrijgegeven. Deze negatieve trend oftewel struisvogelpolitiek, waarbij men iedereen dom probeert te houden en waarbij de
gezondheid van de bevolking en bezoekers moeten wijken voor economische belangen, kan bij toekomstige noodsituaties
(vogelpest, sars, bse, ...) uiterst rampzalige gevolgen hebben.
|
|
Mount Suharto, Borneo 03/1998 (Foto: BBC News) |
De gevolgen van een brand |
De API/PSI waarden | |
De Air Pollutant Index (API) of Pollutant Standard Index (PSI) is redelijk eenvoudig. De normale waarden behoren onder 50
te liggen, maar alle waarden onder 100 horen nog van goede tot redelijke kwaliteit te zijn. Om een beetje een idee te geven
van hoe erg het gesteld kan zijn met de luchtvervuiling in Maleisië nemen we als voorbeeld een van de hoogtepunten van de
crisis in september 1997. De API/PSI waarden voor Penang en Kuala Lumpur lagen voorbij 300, in Kuching werden waarden
gemeten tot op 651. In Singapore lagen de waarden op dat moment rond 200. Pas in maart 1998 lagen de waarden voor Kuala
Lumpur weer onder de 50.
API/PSI / Luchtvervuilings index |
0-50 | (1) | Good / Goed |
51-100 | (2) | Moderate / Matig |
101-200 | (3) | Unhealthy / Ongezond |
201-300 | (4) | Very unhealthy / Zeer ongezond |
301-500 | (5) | Hazardous / Schadelijk |
Omdat de API of PSI index in Maleisië zowat een staatsgeheim is geven we hieronder een tweede meetsysteem om de vervuiling
van de lucht visueel in te schatten. Onderstaand meetsysteem is kinderlijk eenvoudig maar desondanks redelijk betrouwbaar.
Men richt zich hier naar heuvels en gebouwen (beide zijn zowat overal aanwezig) op een afstand van 5 tot maximaal 10
kilometer. Na het inschatten van de situatie kan u de verkregen waarde terugvinden in bovenstaande tabel.
- De heuvels zijn goed zien (1)
- De heuvels zijn te zien door een waas (2)
- De heuvels zijn nauwelijks zichtbaar, enkel een contour (3)
- De heuvels zijn niet zichtbaar, je ziet gebouwen door een waas (4)
- De gebouwen zijn niet zichtbaar, ademhalen verloopt moeilijk (5)
Het waarom van deze pagina | |
In Maleisië worden cijfers over luchtvervuiling bewust geheim gehouden. Officieel is er geen sprake van enige vorm van
luchtvervuiling van fabrieken, vrachtwagens, auto's en dergelijke meer, zelfs de dikke giftige rookwolk afkomstig uit
Indonesië kan volgens officiële bronnen geen kwaad. Omdat men er niet omheen kan vermeld laat men wel even weten dat het
aanwezig is ja of nee, maar nooit krijgt men te horen hoe ernstig de situatie werkelijk is. Men liegt en bedriegt
tegenover de gehele bevolking (wat hun overigens verrassend goed lukt) en vakantiegangers in de rest van de wereld.
|
|
Maskers zijn soms noodzaak (Foto: BBC News) |
Haze in Kuala Lumpur |
Toerisme staat in Maleisië op de tweede plaats wat betreft inkomsten en dus mogen er geen problemen vermeld worden om te
voorkomen dat vakantiegangers wegblijven. Dat diezelfde vakantiegangers na een teleurstellende eerste of tweede dag vaak
doorreizen naar een andere bestemming merkt blijkbaar niemand. De cijfers van het aantal bezoekers bevinden zich
(officieel) voortdurend in stijgende lijn, dus is er toch geen probleem? Laten we niet naïef wezen, het probleem mag dan
wel genegeerd worden maar het bestaat wel degelijk! De luchtvervuiling in Maleisië is een van de grootste problemen die de
onwetende reiziger kan verassen!
De uiteindelijke oplossing | |
Een oplossing wordt vanwege het slechte politieke en financiële klimaat niet direct verwacht op Sumatra. Volgens
deskundigen zal het chronische probleem zich binnen enkele jaren vanzelf oplossen, wanneer de laatste resterende wouden in
Sumatra in vlammen zullen opgaan. Al bij al is het een spijtige zaak dat de ecologische systemen die gedurende miljoenen
jaren werden opgebouwd door vooral menselijke hebzucht en onverschilligheid in enkele uren worden vernield.
In deze categorie:
•
Tsunami in Maleisie (26/12/2004)
•
Bosbranden in Maleisië
•
Mensenrechten
Externe sites:
•
The Jakarta Post [EN]
•
New Straights Times [EN]
•
The Star [EN]
•
WWF Malaysia [EN]
•
BBC News [EN]
•
CNN International [EN]
•
Reuters Alertnet Foundation [EN]
•
AP - Associated Press [EN]
•
Greenpeace International [EN]