Maleisië en Iran zijn van plan dit jaar de gouden dinar te gaan gebruiken om hun bilaterale betalingen te regelen. De gouden dinar was de munt van de islamitische wereld tot de ineenstorting van het Ottomaanse rijk in 1924. Als het experiment slaagt, wil Maleisië de alternatieve internationale munt inzetten in het betalingsverkeer met alle 32 landen waarmee het bilaterale betalingsovereenkomsten heeft. Het wordt het laatste initiatief van premier Mahathir Mohamad om het internationaal financieel systeem te hervormen. Volgens hem speelt dat systeem zoals het nu is in het voordeel van rijke landen en speculanten.

Maleisië en Iran gebruiken nu de Amerikaanse dollar voor hun bilaterale transacties - bijvoorbeeld voor het betalingsverkeer tussen hun nationale banken. Volgens Maleisië kunnen vooral kleine landen met beperkte deviezenreserves voordeel doen bij het overschakelen naar een alternatieve munt voor internationale betalingen. De waarde van de gouden dinar is gebonden aan die van het goud, en de prijs daarvan verandert lang niet zo snel als die van de dollar.

De invoering van de gouden dinar vergt wel een hele omschakeling. Iran en Maleisië zullen hun onderlinge vorderingen beginnen uit te drukken in de nieuwe eenheid, en om de drie maanden afrekenen. Tijdens een dergelijk kwartaal worden alle Maleisische exporteurs betaald in ringgit - de Maleisische munt - door de Bank Negara (de Maleisische nationale bank). Maleisische importeurs betalen de bank de tegenwaarde in ringgit van de producten die ze invoeren. De Iraanse nationale bank doet net hetzelfde voor importeurs en exporteurs uit dat land. Aan het eind van elk kwartaal verrekenen de twee landen eventuele verschillen in gouden dinars.

Voorstanders hopen dat het systeem een aanzet kan geven tot een diepgaande hervorming van het bestaande internationale financiële systeem. Als één van de slachtoffers van de Aziatische crisis van 1997 heeft Maleisië zich daar altijd sterk voor ingezet. "We moeten een einde maken aan de artificiële manipulatie van wisselkoersen," stelt Raja Mohamad, de vice-voorzitter van de Maleisische Islamitische Kamer van Koophandel. Raja gelooft dat de herinvoering van de gouden dinar ook tot een nieuwe eenheid in de islamitische wereld kan voeren. De regering van Maleisië heeft al gesprekken aangeknoopt met de Islamitische Ontwikkelingsbank in Saudi-Arabië en met verscheidene islamitische landen in de regio om de alternatieve munt een kans te geven. Als de dinar in de pilootlanden geloofwaardigheid heeft verworven, kunnen ook andere handelspartners als Cuba, Brazilië, Hongarije en Birma er misschien van overtuigd worden. Daarvoor moet dan wellicht wel afgestapt worden van de dinar - een munt die te zeer geassocieerd wordt met de islamitische wereld.

Volgens premier Mahathir hebben de Amerikaanse regering en het Internationaal Muntfonds (IMF) nog geen verzet aangetekend tegen de plannen. Maar op een conferentie in Kuala Lumpur waar het initiatief dinsdag werd voorgesteld, argumenteerde Ralston Thiedeman, een directeur van de financiële instelling Swiss Asia Capital, dat het project botst met de regels en de filosofie van het IMF. Als het project aanslaat, kan dat volgens hem tot een verder waardeverlies van de dollar leiden, terwijl de goudprijs flink zou kunnen stijgen. Maleisië gaat ervan uit dat eventuele speculatie op de goudmarkt in elk geval beperkt zal blijven.