Naar de andere kant van de wereld verhuizen is een grote stap. Zo hebben Cynthia Kooijman en Jorrit Pranger ervaren. Hun beide partners kozen voor een internationale transfer naar Maleisië. Dan zit er niets anders op dan de schepen achter je te verbranden en het koude kikkerland te verruilen voor een plek onder de Aziatische zon.

"Niets gaat in een keer goed"

Jorrit en zijn vrouw zijn op 6 juni 2013 naar Maleisie verhuisd. "Onze voorkeur was om naar Australië te gaan, het thuisland van mijn vrouw. Maleisië zien wij als een goede tussenstop." In het begin vond Jorrit het leven in de Maleise hoofdstad lastig. "Ik werd helemaal gestoord. Ik was werkloos en zat hele dagen thuis. Terwijl mijn vrouw aan het werk was moest ik alles regelen: licht, telefoon, internet, gas. Hier in Maleisië kan niks in één keer goed." Terwijl menig expatpartner met de kinderen langs het zwembad zit, wilde Jorrit dit zien te voorkomen. Naast dat hij druk was met solliciteren, deed hij erg zijn best om te socialiseren en om het huis aan te kleden. Door allerlei klusjes aan het huis kwam hij steeds meer in aanraking met de lokale bevolking, waardoor hij erachter kwam dat de werkkwaliteit in Maleisië aanzienlijk lager ligt dan in Nederland.

Desondanks vindt Jorrit dat Maleisië een ambitieus land is. Hij wijst op de website Visie2020, die laat zien waar het land over zes jaar hoopt te zijn. Om de plannen te verwezenlijken moet er nog veel gebeuren. "Vooral op het gebied van opleiding en werksfeer", meent Jorrit. "De Maleiers zijn de afgelopen zestig jaar allemaal voorgetrokken ten opzichte van de Chinese Maleisiërs en de Indiase Maleisiërs, met als gevolg dat er een hele bevolkingsgroep is die nog nooit is uitgedaagd."

Nederlander zijn in Maleisië blijkt niet altijd in je voordeel te werken. Al helemaal niet wanneer je op zoek bent naar een baan. "Bij elk sollicitatiegesprek vroegen ze: "Hoe Nederlands ben je?" Dit vond Jorrit in het begin erg frappant, maar later begreep hij waarom dit werd gevraagd. Waar in Nederland assertiviteit gelijk staat aan succes, werkt dit in Maleisië juist averechts. Dat blijkt voor veel Nederlanders een uitdaging te zijn.

Gelukkig is het Jorrit gelukt om werk te vinden. Zijn vrouw bezit een werkvergunning en daardoor kon hij als dependent een baan zoeken. "Ik heb tien jaar lang in Nederland als consultant gewerkt. Dat laat je allemaal achter. Hier beginnen als je helemaal niemand kent is lastig, maar ook verfrissend. Nu word ik social-director bij PwC Maleisië."

Er zijn verschillende soorten expats met verschillende motieven om naar het buitenland te verhuizen. Om elkaar in het buitenland te ontmoeten zijn er verschillende expatorganisaties die bijeenkomsten organiseren. Zo heb je de Malaysian Australian New Zealand Association (MANZA), een organisatie die als doel heeft om een netwerk te creëren voor Australische en Nieuw-Zeelandse expats die in Maleisië wonen. Op deze manier heeft Jorrit zich geprobeerd onder te dompelen in de andere cultuur en nieuwe contacten te leggen. Met resultaat, want inmiddels heeft hij een uitgebreid netwerk opgebouwd. "Sommigen willen hier enkel wonen vanwege het lekkere weer en kijken niet verder dan hun neus lang is. Ik ken een man die afkeurend zei: 'De Maleisiërs willen alleen praten over geld en winkelen.'"

Voorlopig blijven Jorrit en zijn vrouw nog in Maleisië. Over enkele jaren hopen zij Maleisië te kunnen verruilen voor Australië. Teruggaan naar Nederland is geen optie. "In Nederland heb ik al 34 jaar van mijn leven gewoond, ik wil ook nog andere dingen van de wereld zien."

"Ik ben niet op vakantie"

Het avontuur trok ook Cynthia en haar partner, maar het leven in den vreemde heeft ook een keerzijde. Met name de thuisblijvende partner vindt het vaak lastig om zijn of haar draai te vinden. Cynthia weet waar ze het over heeft, want het is haar niet gelukt om een werkvergunning te verkrijgen. "Ik heb in de eerste maanden wel eens huilend op de bank gezeten. Dan moet je gaan nadenken: Wat is plan B? Maar bij mij is het glas halfvol en niet halfleeg en bovendien was het een risico dat ik zelf genomen heb door hierheen te verhuizen."

"Wonen in een vakantieland is niet hetzelfde als op vakantie gaan in een vakantieland", zo stelt Cynthia. Integreren in een andere cultuur blijkt niet altijd even gemakkelijk te zijn. Er zijn mensen die geen moeite hebben met integreren, maar er zijn ook expats die minder assertief zijn en vereenzamen. Mensen zeggen: 'wauw, woon je in Maleisië? Wat heerlijk, daar is het altijd feest!' Dan denk ik: Ja, we hebben inderdaad palmbomen in de straat staan en we hebben een zwembad in de tuin, maar dat betekent niet dat ik elke dag op vakantie ben. Niet iedereen is bewust van het feit dat het soms ook heel moeilijk kan zijn. Gelukkig hadden wij al gauw leuke mensen ontmoet, zowel lokaal als internationaal."

"Wij hebben Maleisië als posting gekozen, omdat de baankans voor vrouwen relatief hoog leek te zijn. Ook kan je als vrouw prima alleen over straat. Dit zijn twee punten waar ik veel waarde aan hecht." Twee jaar geleden begon Cynthia samen met haar partner aan hun Maleisië-avontuur. Na een maand in een transfer accommodatie te hebben gewoond, heeft het stel een prettig appartement gevonden om een nieuw 'thuis' van te maken. De huizenjacht en verhuizing werden goed gefaciliteerd: "Bij thuiskomst werd ik blij verrast door het feit dat zelfs mijn kleren al in de kast hingen."

Maar niet alles verliep zo voorspoedig. De kloof tussen arm en rijk in Maleisië is groot. En zoals in elke wereldstad is over straat lopen niet altijd zonder gevaar. "Er wordt veel gedaan aan tassenroof. Een vriendin van mij was hoogzwanger en werd vlak voor haar bruiloft op brute wijze overvallen. Ze moest op krukken naar het altaar lopen. Daar schrik je wel van." Hoewel Cynthia Kuala Lumpur niet als onveilig beschouwt, zegt ze wel alert te zijn. "Ik heb standaard pepperspray in de auto liggen, loop niet met dure handtassen over straat en parkeer nooit in donkere parkeergarages."

Ook merkt Cynthia dat er grote culturele verschillen zijn. Een voorbeeld daarvan is Cynthia's zoektocht naar een kinderstoeltje voor in de auto. De plaatselijke autodealer vertelde haar dat een kinderstoeltje in de auto onnodig is. Hij wilde haar met lege handen naar huis sturen. "Jaarlijks zijn er zo'n 460.000 auto-ongelukken op de weg", vertelt Cynthia verontwaardigd. "Waarvan er 7.000 fataal zijn. Maar desondanks zetten lokale mensen hun kind gewoon naast de bestuurdersstoel op de grond. Levensgevaarlijk. Maar goed, onze veiligheidsstandaarden waren 30 jaar geleden ook niet zoals deze momenteel zijn. Dat kan ook hier gelukkig nog veranderen." Voor haar zoektocht zal dat te laat zijn. Cynthia kocht uiteindelijk in het buitenland een autostoeltje.

Cynthia werkt nu als vrijwilliger bij United Nations High Commisson for Refugees (UNHCR) waar zij Engelse les geeft op een Birmese (vluchtelingen)school en tevens managementtraining verzorgt voor de hoofden van de vluchtelingengemeenschappen. Daarnaast omarmt zij de mogelijkheid om tijdens deze posting veel tijd met hun eerste kindje door te kunnen gaan brengen, wat thuis in Nederland vanwege drukke banen minder makkelijk zou zijn. "Bovendien zit persoonlijke ontwikkeling niet alleen in werk, ik heb hier in de afgelopen twee jaren al zoveel geleerd!"

Cynthia is niet van plan de rest van haar leven in Maleisië te blijven wonen. Ze wil graag buiten een stad wonen. Ook wil ze in de toekomst graag weer aan het werk kunnen. "In een westers land, zoals Australië, is het gemakkelijker om werk te vinden door de andere wetgeving omtrent een werkvergunning." Voor nu vermaken de avonturiers zich goed in Maleisië. "De zon schijnt, we zijn gezond en we maken blij gebruik van de zeventien nationale feestdagen per jaar. We hebben al veel binnen maar ook buiten Azië gereisd. Dit is onze grote hobby. Reizen is hier bovendien heel goedkoop. Een retourtje Utrecht - Maastricht is duurder dan een retourvlucht naar Vietnam."