Het is 6 augustus 2008: moslima Noorashikin Lim Abdulla krijgt vandaag de uitspraak te horen in haar proces tegen de staat Maleisië waarin zij vecht om zich vanuit de islam te kunnen bekeren tot het christendom. Zij hoort deze dag dat zij het proces verloren heeft en dat zij zich niet kan bekeren tot het christendom. Ze is niet de enige die aanloopt tegen het strenge islamitische bewind in Maleisië op het gebied van religie.

Wanneer wordt rondgevraagd op een universiteit in dit land, blijkt dat vele studenten vrienden hebben die in stilte in niets geloven. "Veel van mijn vrienden zijn atheïst. Uit angst voor vervolging zijn zij voor de buitenwereld echter moslim. Zelfs familie wordt vaak in onwetendheid gehouden", aldus een student die anoniem wenst te blijven. Anderen zijn het niet met het geloof eens, maar houden liever hun mond uit angst voor de gevolgen van hun afvalligheid.

In Maleisië wordt gebruikgemaakt van twee rechtssystemen, die elkaar regelmatig dwarsliggen. Er bestaat het shariarechtssysteem, dat geldt voor moslims, en het seculiere rechtssysteem, dat geldt voor de rest. Maleisië, een land dat in haar grondwet het recht op vrijheid op godsdienst heeft opgenomen, worstelt tot op de dag van vandaag met de toepassing van deze wet, die strijdig is met regels van de sharia. Hoewel in Artikel 11 van de grondwet staat dat men het recht heeft op vrijheid van godsdienst, kan men in Artikel 3 van de federale grondwet lezen dat de islam de hoofdreligie van Maleisië is, een land dat voor het overgrote deel uit moslims bestaat. In de sharia staat bovendien dat geboren moslims zich niet kunnen bekeren tot een ander geloof.

Aston Paiva is een mensenrechtenadvocaat in Maleisië die opkomt voor de rechten van minderheden. Zo helpt hij onder andere travestieten, homoseksuelen en mensen die uit de islam wensen te treden. Ook hij erkent dat er in Maleisië beperkingen gelden wanneer het gaat om vrijheid van religie. Paiva: "Voor moslims in Maleisië geldt de regel dat zij als moslim geboren worden wanneer de ouders dat ook zijn. Eenmaal moslim zul je dat altijd blijven. Uit het geloof treden is voor deze groep niet mogelijk. Ben je echter niet als moslim geboren, dan geldt de seculiere rechtspraak. In dat geval mag je elke religie aanhangen die jij wilt. De sharia heeft daar geen macht over."

De regelgeving met betrekking tot religie is echter niet altijd zo strikt geweest als tegenwoordig. Advocate Puan Hendon Mohamed is een van de eerste vrouwelijke advocaten in Maleisië en zit al jaren in het vak. Hendon: "Toen ik klein was, werd er helemaal niet zo moeilijk gedaan als nu. Veel geld viel er niet te verdienen als sharia-advocaat. Sterker nog, de wetten van de sharia waren toen niet eens van zo’n groot belang als tegenwoordig. Zo mocht men toen zonder problemen als moslim met een niet-moslim trouwen, terwijl dat nu uit den boze is. De niet-moslim moet zich vandaag de dag eerst bekeren voor dat hij of zij kan trouwen met een moslim."

Advocate Syamsuriatina Ishak vertelt hetzelfde verhaal. De gevolgen van de huidige regelgeving zijn soms groot: "Niet alleen is het zo dat je je als niet-moslim moet bekeren tot de islam, wanneer de vader van jouw kinderen besluit van jou te scheiden, en jij bent geen moslim, betekent dit dat hij automatisch de voogdij over jouw kinderen krijgt. Mocht ze zich dus nog niet bekeerd hebben, dan móet de vrouw op dat moment wel, wil zij haar kinderen bij zich houden."

"Soms lijkt het net een strijd tussen de generaties wie er het meest religieus is", vervolgt Ishak. "Politici zijn helemaal net wolven in schaapskleding. Door gebruik te maken van hun religieuze achtergrond, lijken zij stemmen te willen kopen." Puan Hendon Mohamed: "Ongeveer vijftien jaar geleden vond er een verandering plaats, waarbij de sharia met bijbehorende regels op de voorgrond begon te treden." Wat die verandering tot stand heeft gebracht, weet ze niet precies te zeggen. Maar dát het overheidsbeleid veranderd is, weet ze zeker.

Nizam Bashir is op dit moment werkzaam als sharia-advocaat. Hoewel Nizam de koran serieus neemt en deze op zijn duimpje kent, is zijn interpretatie naar eigen zeggen niet zo streng als die van sommige sharia-advocaten en rechters. Nizam legt uit: "Sommige rechters interpreteren de Koran erg streng. In de koran zelf wordt afvalligheid helemaal niet genoemd. Wanneer je nu uit het geloof wilt stappen, zitten daar gevolgen aan vast. Zo moet men vaak een aantal jaar de cel in."

Syamsuriatina Ishak stelt bovendien dat iemand bij bewezen afvalligheid naar een rehabilitatiekamp gestuurd kan worden. "Men is ervan overtuigd dat rehabilitatie naar de goede weg leidt, en mensen terug naar het geloof brengt. Het geloof is volgens velen namelijk geen keuze, het is een roeping. De fout die wordt gemaakt, is dat het geloof op die manier aan mensen wordt opgedrongen. Men kan niet zelf kiezen of hij of zij moslim is. Dat wordt voor hen gedaan." Zelf vinden zowel Bashir als Ishak dat iedereen moet kunnen geloven wat hij of zij wil.

Hendon vult aan: "Volgens mij zijn alle religieuze boeken in essentie hetzelfde. Dat wat hier nu gebeurt, is dat de koran inderdaad extreem wordt geïnterpreteert. Ik heb het boek zelf een aantal keer gelezen. Nergens staat echter letterlijk vermeld dat niemand zich zou mogen bekeren. Dit geldt voor meer regels die door de regering zijn ontworpen. Zelf denk ik 'Als God het zo had gewild, zou het zo geweest zijn, daar is geen boek of wet voor nodig'."

Toch lijkt er wat bekering betreft wel één uitweg mogelijk te zijn. Wanneer iemand kan bewijzen dat diegene nooit moslim is geweest, en de gebruiken die bij het geloof horen niet heeft beoefend, kan diegene uit het geloof stappen. Een enkeling is erin geslaagd zich op deze manier tot een ander geloof te bekeren. Maar een veel groter deel lukt het niet, zoals Noorashikin Lim Abdulla. "Het is erg lastig om te bewijzen dat je het geloof nooit hebt beoefend. Heb je dit een aantal jaren wél gedaan, dan maak je geen schijn van kans", zegt Paiva. Iemand moet voor een rechter kunnen bewijzen dat hij het geloof nooit heeft beoefend. Er kunnen getuigen worden opgeroepen, maar vaak is het bewijs onduidelijk. Lastig is om te controleren of iemand jaren geleden wel of niet heeft gebeden.

Op de vraag of er op dit moment daadwerkelijk succes geboekt kan worden in bekeringszaken, antwoordt Paiva: "Helaas behalen we slechts kleine overwinningen, maar echt legale bekeringen zijn op dit moment uitgesloten." Bashir meent hetzelfde: "Ik heb wel hoop op verandering, maar slechts met kleine stapjes tegelijk."