Maleisië gaat de slachtoffers van mensenhandel humaner aanpakken en de daders strenger straffen. De goedkeuring in het parlement van de wet die daarin voorziet is nog slechts een formaliteit. Mensenrechtenorganisaties zien jaren lobbywerk beloond.

Het wetsvoorstel zou binnen drie maanden kracht van wet krijgen. Het moet ervoor zorgen dat slachtoffers van mensenhandel niet langer worden vervolgd omdat ze illegaal het land zijn binnengekomen, gebruik hebben gemaakt van valse documenten of in de prostitutie werken. Mensensmokkelaars riskeren binnenkort tot 20 jaar cel, een zware boete en zelfs stokslagen.

De slachtoffers zullen worden opgevangen in "menswaardige" opvangtehuizen voor een periode tussen drie maanden en twee jaar. Hun hulp aan de politie tijdens die periode moet volstaan om genoeg bewijsmateriaal te verzamelen om achter de organisatoren van de mensensmokkel aan te gaan.

Het wetsvoorstel betekent een groot verschil met de huidige situatie, waarbij smokkel op zich niet strafbaar is. Opgepakte illegalen zitten lange tijd vast in detentiecentra voor ze worden gedeporteerd, al dan niet na een strafrechtelijke veroordeling.

De wet is vooral goed nieuws voor gesmokkelde vrouwen, waarvan 65 procent slavenarbeid verricht en de rest in de prostitutie belandt. "Sommige van de slachtoffers zijn meisjes van 14 jaar", zegt Irene Fernandez van de mensenrechtenorganisatie TENAGAN. Uit politiestatistieken blijkt dat tussen 2004 en 2006 400 vrouwen uit China, de Filipijnen en Vietnam werden gered uit illegale bordelen. Volgens Fernandez is dat nog maar het tipje van de ijsberg.

Naast strengere straffen komen er ook een nationaal actieplan tegen de mensensmokkel en een raad die moet toezien op de toepassing van de wet, waarin ook ngo's zetelen. "Met deze wet willen we de mensensmokkelaars duidelijk maken dat het ons menens is", zegt Nazri Aziz, de minister bevoegd voor parlementaire aangelegenheden. De Maleise regering wil vermijden dat het land een knooppunt wordt in smokkelroutes tussen Azië en Europa.

Vertegenwoordigers van vakbonden en experten in arbeidsrecht vinden dat de wet ook de bescherming van de naar schatting drie miljoen gastarbeiders in Maleisië moet verbeteren. De helft van hen heeft geen papieren en is bijzonder kwetsbaar voor uitbuiting.

Voor G. Rajasegaran, secretaris-generaal van de Malayan Trade Union Council, zijn de arbeiders die met valse beloften naar Maleisië worden gelokt ook het slachtoffer van smokkel. "De regering moet in de strijd tegen smokkel naar het ruimere plaatje kijken", zegt Rajasegaran.