Elke dag verdwijnen kostbare hectaren regenwoud om plaats te maken voor eindeloze plantages oliepalmen. Daar moet heel snel een eind aan komen.

Snoep, chocolade, chips, boter en sauzen bevatten palmolie en het zit ook in shampoo, cosmetica en brandstof. Oliepalmen gedijen in een vochtig, tropisch klimaat in Afrika, Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. Maleisië en Indonesië zijn 's werelds belangrijkste producenten. Verreweg de meeste palmolie komt van Borneo. Het eiland telt 2,5 miljoen hectare palmolieplantages en dit areaal groeit nog altijd ten koste van het tropische regenwoud. Deze bossen vormen het leefgebied van orang-oetan, neushoorn en olifant en zijn bovendien van levensbelang voor de bevolking. De noodzaak om een eind te maken aan de vernietiging van de regenwouden is dus levensgroot.

Een jaar lang is er in rondetafelgesprekken gewerkt aan het opstellen van criteria waar palmolieproductie aan moet voldoen om er zeker van te zijn dat die niet is geproduceerd ten koste van mens en natuur. Dit zijn criteria op zowel ecologisch als sociaal gebied. Een van de belangrijkste is dat er geen regenwoud meer mag worden gekapt, er moeten minder bestrijdingsmiddelen worden gebruikt en het personeel moet behoorlijk worden betaald en behandeld. Het vaststellen van deze normen is een onmisbare eerste stap naar verduurzaming van deze sector. De tijd dringt voor de bossen en het is zaak de criteria zo snel mogelijk toe te passen.

Palmolie is evenmin als hout een 'fout' product, maar alles staat of valt met de wijze van produceren. Duurzame palmolieproductie is goed mogelijk, er zijn alleen al op Borneo letterlijk miljoenen hectares kale gebieden geschikt voor plantages. Toch worden er nog steeds bossen omgehakt voor nieuwe plantages. De aanleg wordt gefinancierd met de opbrengst van het hout en dat is onacceptabel. Bovendien gebeurt het regelmatig dat er wel bos wordt gekapt, maar geen plantage meer wordt aangelegd omdat het de houthandelaar van meet af aan slechts te doen was om de opbrengst van het hout.

Er ligt nog een plan om in het hart van Borneo, een gebied vol onaangetaste jungle, een plantage van 1,8 miljoen hectare aan te leggen. Dat is een oppervlakte van ongeveer half Nederland. Het Wereld Natuur Fonds doet er alles aan om dit plan van tafel te krijgen omdat dat rampzalig is voor de bossen, dieren, planten en de inheemse bevolking. De ministers Bot van Buitenlandse Zaken en Van Ardenne van Ontwikkelingssamenwerking hebben op verzoek van de CDA-fractie in de Tweede Kamer toegezegd hierover bij de Indonesische regering aan de bel te trekken.

Nederland is, na China en India, de grootste importeur van palmolie in de wereld, mede door onze rol als doorvoerhaven naar andere Europese landen. Als groot-afnemer dragen we een enorme verantwoordelijkheid om zo snel mogelijk uitsluitend nog duurzaam geproduceerde palm-olie te importeren.

De palmolieproducerende landen kunnen alleen de slag naar verduurzaming maken als zij zich gesteund weten door hun afnemers. Om deze ommezwaai te verwezenlijken moet Nederland als groot-afnemer behulpzaam zijn. Alleen dan verschijnen binnen afzienbare tijd de eerste producten op de markt met gegarandeerd duurzame palmolie. Wij zijn blij met de steun van de Nederlandse bedrijven - waaronder Unilever - voor de aanvaarding van de duurzaamheidscriteria. Die moeten zo efficiënt en zo snel mogelijk worden toegepast. Snelheid is geboden om zowel de natuur, de mensen als de palmolieproductie in Indonesië en Maleisië uitzicht te bieden op een gezonde toekomst.