- 1999/10/01 Een Maleisische soap

In de schaduw van de verschrikkingen van Oost Timor speelt zich in Maleisië, juist benoorden de evenaar, een beladen soap af. Op 20 september was het een jaar geleden dat Anwar Ibrahim, voorheen de tweede man van Maleisië en de gedoodverfde opvolger van president Mahathir Mohamad, in zijn woning in Kuala Lumpur werd gearresteerd. Aan de vooravond van de verjaardag demonstreerden zo'n vijftienduizend Anwar aanhangers voor zijn vrijlating.

Aan de arrestatie van Anwar was een politiek meningsverschil vooraf gegaan tussen de hervormingsgezinde Anwar en de van een anti westerse paranoia vervulde Mahathir. Al voor 20 september 1998 werd in welingelichte kringen druk gespeculeerd over de gronden waarop Anwar gearresteerd en berecht zou worden. Het werd sodomie, waar in Maleisië een maximale gevangenisstraf van twintig jaar op staat.

Twee oude mannetjes werden opgetrommeld, die beweerden dat Anwar ontuchtige spelletjes met hen gespeeld zou hebben. De vergelijking met die andere imperialistische viespeuk diende zich aan. Het proces nam inderdaad Lewinsky achtige trekken aan toen Anwars matras net als de jurk van Monika aan onderzoek werd onderworpen. De laboratoriumtesten konden echter niet uitsluiten dat de vlekken waren veroorzaakt door rattenkeutels.

Op 29 september 1998 verscheen Anwar met een paars oog in de rechtszaal. Mahathir veronderstelde dat zijn politieke opponent de verwondingen zelf had toegebracht uit zucht naar steunbetuigingen van westerse elementen. Deze insinuatie werd weerlegd toen Abdul Rahim Noor, hoofd van de politie, in januari 1999 bekende dat hij persoonlijk verantwoordelijk was voor de verwondingen die Anwar gedurende zijn detentie had opgelopen.

Het proces op beschuldiging van sodomie dreigde bij gebrek aan bewijs vast te lopen. De aanklacht werd daarom plots veranderd in machtsmisbruik en corruptie. Anwars advocaten waren woedend. Vrijspraak in het sodomie proces zou immers de veronderstelling van Anwar aannemelijk maken, dat hij het slachtoffer was van een politieke samenzwering. Rechter Paul had geen problemen met de wijziging van de aanklacht. Op 14 april 1999 werd het vonnis geveld: Anwar werd veroordeeld tot zes jaar cel op beschuldiging van machtsmisbruik.

Het blauwe oog, de noodzakelijk verandering van de aanklacht in het proces was allesbehalve soepel verlopen. Mahathir mocht beide handen dichtknijpen. Zes jaar hechtenis maar liefst voor zijn politieke tegenstander. Mahathir bedacht echter dat het, met de verkiezingen voor de deur, jegens de achterban niet aannemelijk is om iemand op beschuldiging van sodomie te laten arresteren en vervolgens te veroordelen voor machtsmisbruik. De aanklacht van sodomie werd uit de kast gehaald en het proces werd hervat. Kroongetuige werd nu Azizan Abu Bakar, Anwars vroegere chauffeur, die beweerde dat zijn baas hem herhaaldelijk van achteren had bezeten.

De aanklager vergat zijn huiswerk te doen. IJverig was genoteerd dat de delicten gedurende een zekere periode in een bepaald appartement hadden plaatsgevonden, maar Anwars advocaten toonden aan dat het betreffende appartement op dat moment nog niet was gebouwd. Na deze weerlegging moest Azizan zijn verklaring aanpassen. De advocaten van Anwar beschuldigden Azizan van meineed, maar rechter Arifin Jaka toonde alle begrip voor de vergeetachtigheid van het slachtoffer en hij verklaarde die aanklacht niet ontvankelijk.

De Maleisische intelligentsia stelde inmiddels fluisterend de vraag in hoeverre de rechtspraak onafhankelijk is. In Maleisië wordt alles gecontroleerd door Mahathir, het nieuws is een doorlopend vertoon van regeringspropaganda, kranten staan onder streng toezicht, protesten en demonstraties zijn verboden. Worden zelfs de rechters van hogerhand gedirigeerd?

Geen goede soap zonder omstreden huwelijk. Op 16 september 1999 werd Azizan Abu Bakar, de chauffeur, op heterdaad betrapt bij het plegen van 'khalwat'. Dat behelst het samenzijn met een vrouw zonder met haar getrouwd te zijn. In Maleisië kan dat bestraft worden met zes maanden cel. Gezien de schamele kledij van de studente, ze was slechts gehuld in een nachthemd en droeg geen ondergoed, zou de aanklacht verzwaard kunnen worden tot een poging tot het hebben van seksuele gemeenschap. Twee dagen na zijn arrestatie trouwde Azizan het meisje, wat in Maleisië geen ongebruikelijke methode is om de eer te redden en om voor het hof te pleiten voor strafvermindering. Je kunt in Maleisië gemakkelijker een huwelijk regelen dan een telefoonaansluiting.

Critici vragen zich nu af of men nog wel waarde kan hechten aan de verklaringen van Azizan inzake Anwar, nu hij zelf van zedeloosheid wordt beticht. Iemand die niet alleen uitermate vergeetachtig is maar er bovendien moreel verderfelijke praktijken op na houdt, kan immers niet serieus worden genomen.

Kort voor de onthullingen over Azizans wellustige capriolen was er ander, groter nieuws waarover in de vorige Ravage werd bericht: Anwar was vergiftigd. Zijn familie had een buisje urine de gevangenis uitgesmokkeld en in Australië laten onderzoeken. Laboratoriumtesten toonden een extreem hoge concentratie arsenicum aan. Het proces werd voor onbepaalde tijd opgeschort, Anwar werd ter observatie in een ziekenhuis opgenomen. Nieuwe testen zullen moeten uitwijzen wat er precies aan de hand is. Anwars gezondheidsklachten duiden inderdaad op vergiftiging, hoewel inmiddels wordt gesuggereerd dat hij mogelijk een ander gif dan arsenicum kreeg toegediend.

Mahathir veroordeelde het tijdstip van de giftige onthullingen, juist voor een belangrijke topconferentie. Anwar zoekt steun bij zijn imperialistische, neo kolonialistische vriendjes en probeert Maleisië in discrediet te brengen. De onthullingen over een eventuele vergiftiging met arsenicum leidden tot een neerwaartse beweging op de beurzen: Anwar ondermijnt het economisch herstel. Misschien is het arsenicum wel door zijn vrouw aan de urine toegevoegd. Aldus Mahathir. Geen woord van verontrusting.

De studente van Azizan en de vergiftiging van Anwar kwamen juist voor de eerste verjaardag van Anwars verblijf achter de tralies. De Anwar aanhangers zijn met name verenigd in de nieuwe Parti Keadilan die geleid wordt door Wan Azizah, Anwars vrouw.

Op 19 september, aan de vooravond van de verjaardag, had een grote demonstratie plaats bij de Nationale Moskee. Zo'n vijftienduizend Anwar aanhangers hadden zich verzameld. Naar Nederlandse begrippen verliep de demonstratie vreedzaam, zonder veldslag, zonder gewonden. Maar de Maleisische pers beoordeelt iedere betoging als een illegale samenkomst en één gegooide steen is geweld. Door gebrek aan oefening mist zo'n worp zijn doel.

Naar aanleiding van de demonstratie heeft de politie diverse sleutelfiguren van de Parti Keadilan opgepakt, onder andere de vice voorzitter en de jeugdleider van de partij. Wan Azizah is niet gearresteerd. Op 25 september vertoonde de televisie opsporingsberichten betreffende 37 andere personen die bij de betoging waren betrokken.

Uiterlijk in april 2000 dienen verkiezingen plaats te vinden. Mahathir wankelt, althans voor de intelligentsia. De gemiddelde kampong bewoner zal echter stemmen wat het dorpshoofd hem ingeeft, en het dorpshoofd bekleedt zijn functie bij de gratie van hogere autoriteiten, die uiteraard op de hand van Mahathir zijn. In de media wordt de oppositie steevast afgeschilderd als een beweging die zich inzet voor de herinvoering van het kolonialisme, een infiltratie van malafide westerse beleggers. De oppositie bedient zich van onwettige middelen als demonstraties, en hoe kun je aan dergelijke figuren je vertrouwen schenken, betoogt Mahathir dagelijks op de televisie. De oppositie heeft al aangegeven dat Anwar de nieuwe president zal zijn, mocht zij de verkiezingen winnen.

Mahathir is sinds 1981 aan de macht en hij is hiermee, na de val van Soeharto, de langst zittende leider in Azië. Hij had het geluk dat zijn regeerperiode samenviel met de opkomst van de Aziatische tijgers. Maar nu? Als er iemand beticht kan worden van machtsmisbruik, dan is het wel Mahathir. In de soap treedt Anwar op als de goede held die het opneemt tegen slechterikken als Azizan en Mahathir. In een doorsnee soap wordt het goede uiteindelijk beloond, maar het is de vraag of dat in Maleisië ook zo zal zijn. De regie lijkt in handen van Mahathir.
-

Recente nieuwsberichten:

•  2016/01/14 Zoekoperatie naar MH370 stuit op scheepswrak 19e eeuw
•  2016/01/13 Voor het eerst overleg religieuze leiders in Maleisië
•  2016/01/13 Discussie over borstvoeding bereikt ook Maleisië
•  2016/01/08 Verwanten vermiste MH370 passagiers: Ze leven nog!
•  2016/01/06 Malaysia Airlines vliegt zonder bagage wegens tegenwind
•  2016/01/05 Koenders wil snel besluit over vervolging MH17-verdachten
•  2016/01/04 Zo'n twintig Russen weten wie BUK-raket op MH17 afschoot
•  2016/01/01 Maleisië: Israëlische zeilers bestaan niet op WK jeugd
•  2015/12/25 Circuit van Sepang dicht voor groot onderhoud
•  2015/12/24 Sultan van Brunei verbiedt Kerstmis
•  2015/12/24 Maleisië: ex-baas zedenpolitie de cel in om verkrachting

•  Eerder gepubliceerde berichten uit 1999
•  Links naar het nieuwsarchief