In de Maleisische deelstaat Sarawak heeft de luchtvervuiling als gevolg van de bosbranden in Indonesië dinsdag 851 punten bereikt, een nieuw record. Al vanaf 500 punten dient de toestand als 'gevaarlijk' te worden beschouwd; 200 à 300 punten staat volgens deskundigen gelijk met het roken van 20 sigaretten per dag.

De 400 duizend inwoners van Kuching, de hoofdstad van Sarawak, wordt al sinds vrijdag dringend aangeraden binnenshuis te blijven. De dichte rook beperkt het zicht tot enkele meters, waardoor het verkeer op straat ernstige hinder ondervindt, evenals het vliegverkeer. Minstens zo ernstig zijn de gevolgen voor de gezondheid.

De Maleisische minister van Informatie, Mohamad Rahmat, zei dat in geval van uiterste nood de bijna twee miljoen inwoners van Sarawak zouden moeten worden geëvacueerd. Maar premier Mahathir Muhammad waarschuwde onmiddellijk dat hij niet weet waar hij met al die mensen naar toe moet. "Het zal niet meevallen een plaats voor ze te vinden. Maar als dat niet lukt, zullen we de mensen vragen maskertjes te dragen en zo. Wat we het liefste willen is die branden in Indonesië helpen blussen. Uiteindelijk is dàt de oplossing."

In Indonesië zelf ondervinden volgens de autoriteiten minstens twintig miljoen mensen hinder van de rook in de vorm van oog- of huidaandoeningen en ademhalingsproblemen. In Banjarmasin, de hoofdstad van Zuid-Kalimantan (op Borneo) werden maandag 21 kinderen in het ziekenhuis opgenomen nadat ze bij de wekelijkse plechtigheid rond het hijsen van de vlag te veel rook hadden ingeademd.

De rook van de bosbranden die al wekenlang woeden op Sumatra en het Indonesische deel van Borneo bedekt het grootste deel van Indonesië, inclusief Irian Jaya en het aangrenzende Papoea-Nieuw-Guinea, Maleisië, Singapore en Brunei. Het oliesultanaatje Brunei, dat ook op Borneo ligt, moest gisteren een aantal inkomende en uitgaande vluchten afgelasten. De meteorologische dienst op de Filipijnen meldde dinsdag dat ook daar een rokerige nevel over de zuidelijke eilanden naar het noorden trekt.

De Wereldgezondheidsorganisatie maakt zich zorgen over de rookontwikkeling in Zuidoost-Azië. De WHO-vertegenwoordiger voor Maleisië waarschuwde dat kinderen er astmatisch van kunnen worden, chronische bronchitis kunnen oplopen of zelfs longkanker. Bij zieke volwassenen kan de toestand zodanig verslechteren dat ze niet meer genezen.

Volgens de Maleisische kranten hebben zich alleen al bij de ziekenhuizen in Sarawak meer dan vijfduizend mensen gemeld met ademhalingsmoeilijkheden. "Bij zo'n aantal moet je spreken van een enorm smogprobleem, zoals we dat al in vele jaren niet meer hebben gezien", meent smogdeskundige Dere Elsom, een klimatoloog van de Universiteit van Oxford. "Het doet denken aan de Londense smog van 1952." Die winter overleden er in de Britse hoofdstad vierduizend mensen als gevolg van de luchtvervuiling. "Als je iets verbrandt, komen er altijd giftige substanties vrij", waarschuwt Elsom.