De negen sultans van Maleisië begeven zich weer onder het volk. De vorsten, wier reputatie zwaar te lijden heeft de laatste tijd, proberen met een ware pr-campagne het volk weer voor zich te winnen.

De koninklijke families proberen te redden wat er te redden valt, nu het parlement een grondwetswijziging heeft aangenomen, die de sultans hun onschendbaarheid ontneemt. Dat betekent dat ze verantwoording moeten afleggen voor wandaden, die hen in het ergste geval voor de rechter kunnen brengen.

De sultans besloten de rechtmatigheid van de nieuwe wet niet aan te vechten. "We denken dat onze rechtbanken niet onafhankelijk zijn", aldus een prins van het noordoostelijke staatje Kelantan. De sultans houden vol dat alleen zij een wijziging in de grondwet in werking kunnen laten treden. Slechts als de Raad van Regeerders, waarin de negen sultans verenigd zijn, de wet ondertekent, is deze rechtsgeldig.

De regering denkt daar anders over. De sultans mogen de wetswijziging ophouden, maar niet blokkeren. Zowel de sultans als de regering van premier Mahathir Mohamad dreigden naar de rechter te stappen. De sultans zien er voorlopig vanaf. "Als de rechters zich tegen ons uitspreken, betekent dat dat het besluit definitief is", aldus de Kelantaanse prins. Premier Mahathir heeft nog geen reden de zaak voor de rechter uit te vechten. Hij wacht af hoe de sultans reageren op zijn eerste maatregelen tegen de geldverslindende vorsten. Mahathir heeft het wekelijkse overleg met de koning opgezegd en de ambtenaren van de sultans opgedragen alleen orders van de regering op te volgen. Vorsten die het huishoudbudget overschrijden, moeten dat uit eigen zak bijbetalen.

Sultan Mahmood Iskander van Johor is een van de eersten die zich onder het volk begeven. Hij heeft daar alle reden toe, omdat de sultan met de mishandeling van een hockeycoach in zijn paleis, de aanzet heeft gegeven tot de grondwetswijziging. Zijn eveneens gewelddadige zoon, die een hockeykeeper een dreun verkocht na een verloren wedstrijd, koos eieren voor zijn geld en betaalde een schadevergoeding. Wat er met de aanklacht van de hockeycoach tegen de sultan gebeurt, is nog onduidelijk. Nu de onschendbaarheid is opgeheven, is het mogelijk om Iskander strafrechtelijk te vervolgen.

"Misschien hebben we het volk te lang genegeerd", zei een anoniem lid van de koninklijke familie van Johor schuldbewust tegen journalisten. "Wij moeten teruggaan naar de mensen. Zonder hun steun hebben wij niets te betekenen." Sultan Iskander doet behoorlijk zijn best. Hij verschijnt tijdens de gezamenlijke vrijdagsdienst om de gelovigen ervan te overtuigen dat premier Mahathir Mohamad het koningshuis in diskrediet heeft gebracht. Het is een komen en gaan op het paleis van de sultan. Dorpshoofden en religieuze leiders worden veelvuldig op audientie uitgenodigd.

De sultans zijn duidelijk in de tegenaanval. Van de media hebben ze niet veel te verwachten. Die hebben zich grotendeels achter de straffe maatregelen van de regering gesteld. De kranten staan nog altijd bol van de zo lang verzwegen misdragingen van de sultans, meestal zonder bronvermelding. De vorsten klagen dat zij van journalisten nooit de kans krijgen de aantijgingen te weerleggen.

De partij van premier Mahathir begint zich wat ongemakkelijk te voelen. De onverzadigbare honger naar koninklijke schandalen lijkt alleen maar in het voordeel van de sultans te werken. Het geeft hen een ongekende kans weer overeind te krabbelen. In december was een overgrote meerderheid van de bevolking nog dik tevreden met het inperken van de privileges van de vorsten, maar uit de laatste opiniepeiling blijkt dat zestig procent van gedachten is veranderd. De regering is in hun ogen te ver gegaan, de vorsten zijn te schande gemaakt. Premier Mahathir moet op zijn tellen passen. Velen geloven daarom dat de ruzie op typisch Maleisische wijze zal worden oplost. Dat betekent dat Mahathir veel vriendelijke gesprekken zal voeren met de sultans om tot afspraken te komen.